Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Anabilim Dalı’ndan Dr. öğretim üyesi Şükriye Özde, Emzirme Haftası münasebetiyle anne sütü ve emzirmenin ehemmiyetini anlattı.
Bebeklerin beden ve ruh sıhhati için en uygun besinin anne sütü olduğunu söz eden Dr. Özde, “Her annenin sütü özeldir ve kendi bebeği için en uygun bileşimdedir. Anne sütünün bileşimi bebeğin doğum haftasına, gelişimine, gün içindeki öğünlerine nazaran en uygun olacak formda değişmektedir. Anne sütü ülkü büyüme ve gelişme için gerekli olan enerjiyi ve tüm besin hususlarını içerir. Anne sütü birinci 6 ayda bebeğin gereksiniminin yüzde yüzünü, 6-12 ayda bebeğin gereksiniminin yüzde 50’sini, 12. aydan itibaren de yüzde 30’unu karşılar” diye konuştu.
“BEBEĞİN SAĞLIKLI BÜYÜME VE GELİŞMESİ İÇİN GEREKLİ OLAN TÜM GÜÇ VE BESİN ÖGELERİNİ İÇERİR”
Yılda yaklaşık 1,5 milyon çocuğun akut beslenme yetersizliği nedeniyle hayatını kaybettiğine işaret eden Şükriye Özde, dünya genelinde 5 yaş altı ölümlerin yüzde 20’sinin, uygun beslenme müdahaleleri ile önlenebilir durumda olduğunu da kelamlarına ekledi. Hamile ve bebeklerdeki beslenme yetersizliğinin global hastalık yükünün yüzde 10’undan fazlasını oluşturduğunu belirten Dr. Özde; “Anne sütü, bebek beslenmesinde yeri doldurulamayan ülkü, özgün ve yaşayan doğal bir besindir. Bebeğin sağlıklı büyüme ve gelişmesi için gerekli olan tüm güç ve besin ögelerini içerir. Birebir vakitte emzirme başta beslenme olmak üzere bebek ve anneye gelişimsel, ruhsal, toplumsal ve ekonomik istikametten pek çok fayda sağlar” dedi.
Anne sütünün, bebeklerde duyusal ve bilişsel gelişimi de desteklediğini vurgulayan Öğretim Üyesi Özde, tıpkı vakitte ani bebek mevt sendrom riskini ve ileri yaşlarda görülen tip II diyabet, kalp damar hastalıklarını ve inme riskini de azalttığını söz etti. Emzirmeye erken başlamanın sağladığı gözetici yararların, bebek altı aylık olana kadar devam ettiğini lisana getiren Dr. Özde “Bu yüzden birinci 6 ay tek başına, 24 aya kadar olan süreçte ise ek besinlerle desteklenmiş anne sütü, bebek beslenmesi ve sıhhati için büyük değer taşıyor” formunda konuştu.
“ANNE SÜTÜ İLE BESLENEN BEBEKLERDE TENEFFÜS VE SİNDİRİM YOLU HASTALIKLARI DAHA AZ GÖRÜLÜYOR”
Bebeğin beslenmesi için gerekli olan anne sütünün doğumdan çabucak sonra gelmeye başladığını belirten Dr. Şükriye Özde, birinci emzirmede kolostrum denen sarı renkli ve koyu kıvamlı birinci sütün ağır bağışıklık unsurları ile bebeği hastalıklarından koruduğunu vurguladı. Anne sütü ile beslenen bebeklerde teneffüs ve sindirim yolu hastalıklarının daha az görüldüğüne değinen Özde, “Ortakulak iltihabı riski azalır. Anne sütü, büyüme faktörü içerdiği için bebekler daha güzel büyürler. Anne sütünün içinde bebeği kanserden esirgeyici unsurlar bulunur. Anne sütünün içerdiği unsurlar bebeği rahatlatır, gevşetir, ağrıyı azaltır, daha çabuk uykuya dalmasını sağlar. Anne sütü alan bebeklerde karın ağrısı ve kabızlık daha az görülür. Anne sütünün bebeğin zeka gelişiminde tesiri büyüktür. Anne sütü ile beslenen bebeklerde, konuşma sorunu, şeker hastalığı, kanser, kansızlık, diş çürükleri ve alerji hastalıkları daha az görülür” dedi.
“EMZİRMEK ANNE VE BEBEK ORTASINDAKİ BAĞI GÜÇLENDİRİR”
Anne sütü ile beslemenin bebeğin yanı sıra anneye de yararı olduğuna işaret eden Dr. Özde, açıklamasına şu formda devam etti:
“Doğumun çabucak akabinde, birinci bir saat içinde emziren annede art hipofizden oksitosin salınmasının kanama riskini düşürür, emzirmek anne ve bebek ortasındaki bağı güçlendirir ve bebeğin reddedilmesini azaltır. Bununla birlikte emzirme; annede yağ kitlesi kaybına ve gebelik öncesi tartıya dönmeye yardımcı olmaktadır. Emzirilen her yılda, annenin tip 2 diyabete yakalanma riski de düşer, ayrıyeten annenin depresyon ve gerilimini azaltır, uyku kalitesini de arttırır. Rastgele bir sıhhat sorunu nedeniyle emzirmenin mümkün olmadığı durumlar dışında bebeğe birinci altı ay anne sütü verilmesi gerekir. Çocuklarını kendi sütüyle besleyen annelerde; göğüs, yumurtalık ve rahim kanseri gelişme riski ve kemik dansite düşüklüğü (osteoporoz) ihtimali azalır.”
“EMZİREN ANNELER GÜZEL BESLENMELİ, YORGUNLUKTAN, GERİLİMDEN UZAK KALMALILAR”
Gebeliğin başından itibaren tüm anne adaylarının bebeklerini anne sütü ile besleyebilecekleri konusunda bilgilendirilmesi ve motive edilmesinin ehemmiyetine vurgu yapan Özde, “Doğumdan sonra emziren anneler düzgün beslenmeli, yorgunluktan, gerilimden uzak kalmalılar. Uyku dahil sistemli bir hayat biçimine sahip olabilmeleri için aile ve arkadaş etrafından yardım alınmalı. Toplum tarafından emzirmenin bebek için doğal, en kolay, sağlıklı bir beslenme yolu olduğunun anlaşılması için alışveriş merkezleri, restoranlar, iş yerleri üzere toplumsal alanlarda emziren annelere uygun ortamlar sağlanmalı. Emzirme tekniği ya da emzirmeden kaynaklanan rastgele bir probleme sahip olan anneye, emzirme danışmanları ve sıhhat profesyoneller dayanak olmalı” sözlerini kullandı.
Anne sütünün saklanmasında bu üç şuraya dikkat
Anne sütünün saklanma şartları hakkında da bilgiler paylaşan Özde, “Anne sütü sağıldıktan sonra; 3 saat güneşten uzak oda sıcaklığında, 3 gün buzdolabınızın soğutucu kısmında 3 ay buzdolabınızın derin dondurucu kısmında itimatla saklanabilir. Anne sütü saklama poşetinin ya da kabının üzerine sağım yapılan saati ve tarihi yazılmalı. Zira evvel sağılmış anne sütü, birinci kullanılmalıdır. Donmuş anne sütünü çözdürmek yahut sıcaklığını arttırmak için bir kaseyi sıcak yahut ılık su ile doldurun ve içine donmuş anne sütü olan poşet/şişeyi oturtun. Anne sütü ılıtmak için sütü katiyetle ateş üzerine koymayın ya da kaynatmayın. Kaynatma süreci sütün içindeki besinlere ziyan verecektir. Anne sütünü ısıtmak için mikrodalga fırın kullanmayın. Anne sütü tekrar dondurulmamalıdır” diye konuştu.
SÜTÜM KESİLDİ DİYE TASAYA DÜŞMEYİN
Sütü kesilen anneler için Emzirme Takviye Sistemi ’den de bahseden Dr. Özde, “Bebeğin biberon ve emzik yerine göğüste fazladan süt almasını sağlayan bir uygulamadır. Annenin boynuna bir kordon üzerine takılan bir kaptan oluşur. İnce hortum, sağılmış anne sütünü yahut mamayı kaptan göğüs ucuna taşır. Bebek memeyi emdiğinde, göğüsteki sütle birlikte hortum yoluyla ağzına süt gelir” dedi.
Tıbbi nedenlerden dolayı fazladan süte gereksinim duyulduğunda, biberon yerine emzirme desteğinin daha âlâ olduğunu tabir eden Dr. Şükriye Özde; halinde açıklamasını tamamladı.