Asgari fiyat bildiğiniz üzere yasal sonlarla çizilen, bir nevi patrona, ‘bir çalışanın hayatta kalması ve emeğinin karşılığını alması için en az bu meblağda çalışması gerekir’ minvalinde bir maaş ölçütü. Ülkemizde ise son yıllarda minimum fiyat genel maaş kıstasına dönüşmek üzere olduğundan artırım haberi her yerde baş köşede. TÜİK’in son bilgilerine nazaran, tüketici fiyatları endeksi denilen halk ortasından enflasyon diye tabir ettiğimiz fiyat artış suratı yüzde 73,5 olurken, bunun yıl başından bu yana ise yükselişi yüzde 39,33 oranında oldu. Dar gelirlinin ana harcama kümesi olan besine bakıldığında ise besin enflasyonu son 1 yılda yüzde 91,63, yılbaşından bu yana ise yüzde 45,10 oranında artmış görünüyor. Yılbaşında taban fiyata yaklaşık yüzde 50 oranında artırım yapılmıştı. Bunun bir de refah hissesi var, fiyat belirlenene kadar geçen müddette enflasyon var.
Gelelim taban fiyatta artırım tartışmalarına! Taban fiyata artırım yapıldığında enflasyonun da artacağını söyleyenler ile enflasyondaki yükselişin minimum ücretlilerin sırtına yüklenemeyeceğini belirtenlerin tartışması alevleniyor!
2021 yılında İktisat Nobel’ini alan çalışmaya bakalım mı? Minimum fiyat enflasyondan mı doğar, enflasyon mu taban fiyattan sarmalına yeni bir soluk getiren araştırmaya????
Ücretlerdeki artışın işsizlik doğurduğuna dair genel bir iktisat kuralı vardır. Hani şu Hazine Bakanı Nebati’nin reddettiği ortodoks iktisat akımında inanılan. Klasik rekabetçi iktisat görüşünde minimum fiyattaki artışın işsizliği de artırdığına dair ekonometrik ölçümler yapılsa da 2021 yılında Nobel alan David Card, Joshua Angrist ve Guido Imbens ise aksini ispatladı. Pekala bizdeki ekonomistler ne diyor bu duruma?
Cüneyt Akman büyüme bilgileri üzerinden açıklıyor durumu????Veride de görüldüğü üzere açık mavi kısım ülkenin toplam gelirinden maaşların aldığı pay! Türkiye büyüyor lakin ya fiyatlı o denli mi?
veri.tuik.gov.tr
2020 yılında ücretlinin aldığı hisse yüzde 39,1 olurken, 2022 birinci çeyreğinde bu hisse yüzde 31,5 olmuş.
2021 yılına ilişkin TÜİK datalarında satın alma gücümüzün de yeri bu grafikte görünüyor????
veri.tuik.gov.tr
Bu bilgiye ???? ek olarak bunu ???? da vermeden geçmeyelim ve fiyatları de ekleyelim mi?
twitter.com
Eurostat verilerine göre (TÜİK’in Avrupa hali), 2020 yılında Hollanda’da minimum fiyat 1635 euro olurken, Almanya’da 1584 euro. Türkiye’de ise 440 euro, tabi 2020’de artık mi?
Bu sabah (euro/TL 17,49-asgari fiyat 4253 TL) 243 euro olmuştu.
Dedik ya ekonomistler tartışıyor diye! Merkez Bankası eski başekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara şunu açıklıyor????
İktisatçı Zafer Yükseler de bu görüşü sunuyor Kara’ya????
Prof. Dr. Ensar Yılmaz da net bir biçimde soruları cevaplandırıyor????
Atilla Yeşilada ise Yılmaz’a şu yorumu yapıyor????
Az evvel görüşlerine büyüme verisi ile yer verdiğimiz Cüneyt Akman ise şu biçimde özetliyor enflasyon-asgari fiyat ilgisini????
Zaten problemin özü şu biçimde görülüyor????
Bir öbür görüş de ‘sarmal’ kısmına değiniyor????
Önemli bir kaç yoruma da değinerek iş dünyası reaksiyonlarına de bakalım fakat evvel uzman ve ücretlilerin enflasyon ve artırım yaklaşımı değerli????
İşin bir de kapalı artırım ve vergi boyutu bulunuyor????Uzmanından okuyalım ne demiş Prof. Dr. Murat Batı bakalım
Doç. Dr. Orhan Karaca da patron kısmına değiniyor ki bu bağlamda patronların de açıklamaları dikkat çekiyor
Silk and Cashmere’in CEO’su Ayşen Zamanpur bu açıklamayı yaparken????
Yılbaşında yapılan artış sonrası enflasyondaki yükselişin devam ettiği periyotta çalışanın memnuniyetinin değerine ve artırım tartışmalarına değinen ASO Lideri Nurettin Özdebir de enflasyonla uğraş ve yeni artırım tartışmalarında patron kısmına da dikkat çekti
Ankara Sanayi Odası Lideri Nurettin Özdebir, istihdam yaratmayan büyümede gelir dağılımındaki bozulmaya işaret etti ve yüksek enflasyonla uğraşta para siyasetinin yetersiz kaldığını söyleyerek, minimum fiyat belirlenirken, bu yükü kaldıramayacak işletmelerin göz önünde tutulması gerektiği konusunda uyardı.
İktisatçı Erol Taymaz da minimum fiyatın ne kadar olması ve artırım oranı ile ilgili Uzman Report’taki yazısında, “Eğer fiyatlı çalışanlar enflasyona ezdirilmeyecekse ve ulusal gelirden en azından geçen yılki hisselerini alacaklarsa, son bir yılda ÜFE-Yİ’nin arttığı kadar bir artış olmalı” dedi.
Oranı da şu halde açıkladı:
Mayıs 2021-Mayıs 2022 için söylersek, fakat yüzde 62’lik bir artış bunu sağlayabiliyor. Doğal bu fiyat 3 yahut 6 ay daha sabit kalacağı için, bu devirdeki fiyat artışlarının da göz önüne alınması gerekli. Pekala fiyat artışları enflasyonu daha da artırmaz mı? Minimum fiyat artışının fiyat artışlarından sonra gündeme geldiğini hatırlatarak cevaplayalım: enflasyon sebep, fiyat artışı sonuçtur.
Cumhuriyet müellifi Mustafa Balbay ise ücretlilerin alım gücündeki düşüşe dikkat çekerek “Pastanın aslan hissesi el değiştirdi. Bunun hesabını sormadan, hissesi dengelemeden dilimi büyütmenin hiçbir yararı yok” dedi.
Balbay, ‘Büyük gerçek şu’ diyerek açıkladı:
Pastadan alınterinin aldığı hisse yüzde 15’e kadar düştü. AKP geldiğinde bu hisse yüzde 35 civarındaydı.
DEVA Partisi Genel Lideri ve eski İktisattan Sorumlu Bakan olan Ali Babacan da “4 kişilik bir ailede herkes minimum fiyatla çalışsa dahi aile yoksulluk hududunun altında.” diyerek şu tabloyu paylaştı????
pbs.twimg.com