Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz 1 Ağustos’ta gerçekleştirilen kabine toplantısının akabinde “Cumhuriyet tarihinin en büyük toplumsal konut atağını başlatıyoruz” açıklamasını yapmıştı. Erdoğan, konut projesinin tüm ayrıntılarını 13 Eylül’de Ankara’da açıklayacak. Evvelki gün yapılan kabine toplantısının akabinde Bakan Kurum, yeni toplumsal konut projesiyle ilgili kimi ayrıntıları açıkladı. Peki vatandaşın aylık ödeyeceği taksit fiyatı ne olacak? 2 farklı kestirim ortaya çıktı.
Vergi Uzmanı Muhammet Bayram milliyet.com.tr’ye yaptığı açıklamada şu sözleri kullandı: “En az 20 yıl süren bir ödeme planı düşünülüyor. Şu anda minimum ücretlinin dahi ödeyebileceği kontenjan ve konutlar yapacağız dedi Bakan Kurum, bununla alakalı 13 Eylül’de Cumhurbaşkanı Erdoğan açıklayacak. Projeden anladığımız kadarıyla dar gelirlinin konut sahibi olabilmesi için bir çalışma başlatıldı. İstanbul’da 16 bin öbür yerlerde 14 bin liranın altında hane geliri olanlar mesken sahibi olabilecek. Birebir adrese kayıtlı bireylerin toplam geliri baz alınacak. Yani anne baba ve evlat çalışıyorsa bunların tamamı dikkate alınacak.
Bu da 240 ay vadelendirme dikkate alınırsa 390 bin ile 400 bin TL fiyatında bir meskene sahip olacaklar. Projenin ayrıntıları gelmemekle birlikte olasıdır ki 1+1 ve 2+1 halinde olacaktır.
AYLIK TAKSİT FİYATI NE OLACAK?
İstanbul’da geliri 16 bin lirayı aşmayan bir ailenin bu projeye katılması kelam konusu olursa aylık 4 bin 800 TL ile mesken sahibi olabilecekler. Yeniden 240 ay vadelendirme yapılırsa şayet 1 milyon 150 bin lira ile 1 milyon 200 bin TL ortasında bir daire sahibi olacaklar. Her ne kadar vadeler uzun tutulsa ve ödeme fiyatları düşük olsa da bu konutları alamayacakları için de devlet mesken sahibi olmaları ismine Hazine toprağı tahsis edecek.
Yani konut yerine vatandaşlarımız Hazine toprağı almak yoluyla arsa satın alabilecek lakin burada konut yapma koşulu var.”
KİRA ÖDER ÜZERE MESKEN SAHİBİ OLACAKLAR
Gayrimenkul Uzmanı Ufuk Tetik ise konuşmasında şu tabirleri kullandı: “Açıklama şudur: İstanbul dışı bölgede hane gelirinin 14 bin lira ve altı olduğu bireyler bundan faydalanabiliyor. İstanbul’da hane geliri 16 bin liraya tekabül eden ve altın olan şahıslar faydalanıyor. 14 bin lirayı referans aldığımızda kiraya çarptığımızda 4 bin 200 lira üzere bir kiraya tekabül ediyor.
İstanbul’da 16 bin lira baz alındığında 4 bin 800 liraya tekabül ediyor. Bu kampanyanın kira öder üzere dair sahibi olunduğunu gösteriyor.
PERİYODİK OLARAK TAKSİTLER YÜKSELECEK Mİ?
Ben Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan yetkililerle görüştüm. Kampanya o kadar büyük ki adım adım kimi şeyleri netleştiriyorlar. Netleşince periyot devir açıklamalar yaparak kamuoyuna duyuruyorlar. Son ayrıntılı açıklamayı sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yapacağı açıklamaya kadar detaylandırılamayan bahisler var.
Bu kampanya 240 ay vadeye kadar uzayacağı söylendi. Bunu TOKİ mi yapacak yoksa banka mı? Faiz oranı net değil. Lakin geçmişte TOKİ ve Emlak Konut’un kendi bünyesindeki vadelendirmeye baktığımda burada bir referans alınabilir. Örneğin Emlak Konut, 0.78-0.70 oranlarla vadelendirme yoluyla konut kampanyaları yaptı. O vakitler konut kredisi faiz oranları yüzde 1-1.50 civarındaydı.
Kredi çıkmama durumu kelam konusu olabiliyor. Muhtemelen benim öngörüm kurum bunu kendisi yapacak. Piyasa vade farkı oranlarının 3’te 1’ini aşmayacağına yönelik öngörüm var.
KONUT FİYATLARINDA BİR DÜŞÜŞ GERÇEKLEŞİR Mİ? KİRALARDA AŞAĞI ÇEKİLME KELAM KONUSU OLUR MU?
Gayrimenkul bölümü yükü özel kesimden ibaret olan bir faaliyet alanıdır. Özgür piyasanın getirdiği kimi kurallar berbat niyetli kullanımlara yol açabiliyor. Devlet burada toplumsal devlet gereği yerinde birtakım müdahaleler yaptı. Öncelikle kiralarla ilgili Temmuz 2022 ve 2023 yılları ortasındaki kira artış oranlarını TÜFE’den çıkartarak yüzde 25 ile sabitledi. Arka niyetli insanların da önü kesilmiş oldu.
Cumhuriyet tarihinin en büyük gayrimenkul kampanyasına start verdi. 81 vilayet Valiliği’ne yazı göndererek bölgelerindeki gayrimenkul muhtaçlıklarını belirlemeleri istendi. Çok bu türlü kent dışına taşınmaktansa kent içinde öbür şeyler için planlanmış alanları konuta çevirme yoluna gidiyorlar.
Burada yüz binlerce konuttan bahsediyoruz. Arz eksikliği ve maliyetlerdeki artış fiyatları yükseltiyordu. Arz eksikliğinin önüne geçmek için devlet TOKİ ve Emlak Konut üzere kurumları devreye alarak arz eksikliğinden kaynaklı fiyat artışının önüne geçecek.
Sayın Bakanın bir açıklaması vardı. Orta ve üst gelirliler için de bir proje yapacağız demişti. Ofis olarak imal edilmiş binalara müsaade verdi. Bu ataklar yerinde ataklardı.”
Bakan Kurum’un açıkladığı o ayrıntılar:
– Kampanya, “konut”, “konut arsası” ve “sanayi siteleri”ni kapsayacak.
– Gençler, emekliler, engelliler, şehit yakınları ve gaziler için kampanya kapsamında özel kontenjan ayrılacak.
– Toplumsal konutlar, 81 ilin tamamını kapsayacak. Konutlar yatay mimari, sıfır atık uyumlu, iklim dostu materyaller, yenilenebilir güç sistemi üzere özelliklere sahip olacak.
– Kampanyaya başvurmak için Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak gerekecek. Ayrıyeten müracaatçıların, projenin bulunduğu vilayet hudutları içerisinde 1 yıldan uzun müddettir ikâmet ediyor olması ve TOKİ’den daha evvel konut satın almamış olması kuralı getirilecek.
– Kampanyaya başvurabilmek için hanehalkı gelir sonu İstanbul’da 16 bin TL, öteki vilayetlerde 14 bin TL olacak. Hanehalkı ismi altında sadece bir adet müracaat yapılabilecek.
– Konut sahibi olmak isteyen gençler için bir yaş sonu olacak. Bu hududun 30 olarak belirlenmesi planlanıyor. Gençlere yüzde 20’ye yakın kontenjan ayrılacak.
– Ankara’da ve İstanbul’da yapılacak konut sayısı yüksek olacak.
– Konutlar için belirlenecek aylık taksit, minimum ücretlinin ödeyebileceği bir ölçü olacak.
– 240 aya varan vade seçeneği getirilecek.
– Kampanya, dar gelirliler, orta ve orta sınıf üstüne hitap edecek.
– Bankalar da faiz manasında vatandaşa dayanak sunacak.