Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye nazaran, Türkiye’nin son devirde mevzuyu tüzel tezlerini ayrıntılandırarak BM’ye taşıması Yunanistan’ı son derece rahatsız ediyor. Hakikaten Türkiye BM’ye 13 Temmuz ve 30 Eylül 2021 tarihlerinde yolladığı mektuplarda Doğu Ege Adalarının gayrı askeri statüsüne ait görüşlerini ve türel tezlerini detaylı olarak kayda geçirmiş ve Yunanistan’ın ihlallerini devam ettirmesi halinde, ihlal yapılan adalar üzerinde, 1923 Lozan ve 1947 Paris Barış Antlaşmalarından kaynaklanan egemenlik haklarını, deniz yetki alanlarının belirlenmesi dahil, Türkiye’ye karşı ileri süremeyeceği lisana getirmişti.
YUNANİSTAN ALGI YARATMAYA ÇALIŞIYOR
Türkiye’nin türel yere taşımak istediği bu mektuplara, Yunanistan birebir yükte karşılıklar vermekte zorlanmış, tartışmayı hukuk yerinden uzaklaştırıp, siyasete çekmek istemiş ve milletlerarası toplum nezdinde “Türkiye Yunanistan’ın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü sorguluyor, Yunanistan’ı tehdit ediyor” şeklinde bir algı yaratmaya çalışmıştı.
Diplomatik kaynakların verdiği bilgiye nazaran, Türkiye’nin BM’ye gönderdiği üçüncü mektup, geçen mayıs ayındaki Yunan mektubuna karşılık niteliğinde. Büsbütün hukuksal içerikte olan, güçlü hukuksal argümanlar içeren ve tam metnine BM’nin WEB sayfalarından da ulaşılabilen mektupta özetle şu konulara yer verildi:
“-Yunanistan silahsızlandırma yükümlülüklerini küçümsüyor ve değersizleştirmeye çalışıyor. Bu yükümlülüklerin ihlali milletlerarası barışı tehdit ediyor Türkiye Yunanistan’ın argümanlarını, temelsiz sav ve siyasi telaffuzlarını tümüyle reddetmektedir.
-1923 Lozan ve 1947 Paris Barış Antlaşmalarının temel maksadı savaşı sonlandırmak, barışı tesis etmektir. Bu maksada ulaşılmasında toprak/sınır düzenlemeleri, silahsızlandırma ile birlikte ele alınmıştır. Bunlar birbirinden ayrılamaz.
– Yunanistan milletlerarası hukuktaki hudutların istikrarı ve nihailiği prensibini yanlış yorumlamaktadır. Bu unsur toprak rejimin bir ögesidir. Silahsızlandırma da bunun ayrılmaz modülüdür. Toprak rejimi bir bütün olarak daimi nitelik kazanır. Barış Andlaşmaları bir değil, bütün ögeleriyle (egemenlik-silahsızlandırma) birlikte değerlendirilmelidir.
-Limni ve Semadirek isimlerinin gayrı askeri statüsü devam etmektedir. Lozan 12. husus Doğu Ege Adalarını silahsızlandırılmaları kaydıyla Yunanistan’a bırakan 1914 kararını teyit etmiştir. Lozan 13. husus ve Lozan Boğazlar Kontratı 6.madde silahsızlandırmayı detaylandırmaktadır. 1936 Montrö Kontratı Türkiye’nin güvenliği içindir. Yunanistan’la ilgili bir karar yoktur. Türk yetkililerinin o periyottaki sözleri ahdi yükümlülüğü ortadan kaldırmaz. Kaldı ki Yunan yetkililerin de aksi tarafta tabirleri vardır. Yükümlülükler lakin mutabakat ile kaldırılabilir. Yunanistan’ın 1960’lara kadar Limni ve Semadirek’i silahlandırmaması da adaların gayri askeri statüsünü devlet uygulamasıyla kabul ettiğini ortaya koymuştur.
-1947 Paris Barış Antlaşması statü yaratan muahede niteliğindedir. Türkiye’nin taraf olmaması Yunanistan’ı yükümlülüklerinden kurtarmaz. Milletlerarası mahkemelerin içtihadı da bunu teyit etmektedir.
İHLALLERİN DEVAM ETMESİ DURUMUNDA…
Mektubun sonunda Yunanistan’ın gayrı askeri statüyü ihlali yasadışı olarak nitelendirilerek, bu statü ile egemenlik ortasındaki yakın ilgiye dikkat çekildi. Yunanistan’dan gayrı askeri statüye hürmet göstermesi ve bu statüyü tekrar ihya etmesi istenmekte ve Yunanistan’ın ihlallerini devam ettirmesi halinde, adalar üzerindeki egemenlik haklarını, deniz yetki alanları da dahil olmak üzere, Türkiye’ye karşı hukuken ileri süremeyeceği vurgulandı.
Mektupta ayrıyeten, Türkiye’nin Ege ihtilaflarının tahlili konusundaki bütüncül yaklaşımı da lisana getirildi ve bu çerçevede Türkiye’nin tüm Ege sıkıntılarının diyalogla ele alınması ve tahlil için memleketler arası mahkeme dahil hiçbir barışçı formülün dışlanmaması yolundaki tavrı yinelendi ve son olarak Yunanistan’ın samimi ve dürüst davranması provokatif aksiyon ve telaffuzlardan kaçınması gerektiği belirtildi.
Açıklamada, “Bilindiği üzere Yunanistan kıta sahanlığının sonlandırılması ihtilafı dışında birbirleriyle ilişkili Ege ihtilaflarını yok saymaktadır. Yunanistan tüm ihtilafları görüşmekten kaçınmakta, tahlil için hem diyalogu hem de milletlerarası yargı yolunu koyduğu çekincelerle tıkamaktadır. Yunanistan’ın hava alanı, silahsızlandırma ve sonlandırma üzere üç Ege ihtilafına ait Memleketler arası Adalet Divanı’nın yargı yetkisine çekincesi bulunmaktadır.” denildi.
Türkiye’nin hukuksal yere taşımak istediği bu mektuplara, Yunanistan birebir tartıda yanıtlar vermekte zorlanmış, tartışmayı hukuk tabanından uzaklaştırıp, siyasete çekmek istemiş ve milletlerarası toplum nezdinde ‘’Türkiye Yunanistan’ın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü sorguluyor, Yunanistan’ı tehdit ediyor’’ halinde bir algı yaratmaya çalışmıştı.
Diplomatik kaynakların verdiği bilgiye nazaran, Türkiye’nin BM’ye gönderdiği üçüncü mektup, geçen Mayıs ayındaki Yunan mektubuna karşılık niteliğinde. Büsbütün tüzel içerikte olan, güçlü türel argümanlar içeren ve tam metnine BM’nin WEB sayfalarından da ulaşılabilen mektupta özetle şu konulara yer verildi:
‘’-Yunanistan silahsızlandırma yükümlülüklerini küçümsüyor ve değersizleştirmeye çalışıyor. Bu yükümlülüklerin ihlali milletlerarası barışı tehdit ediyor Türkiye Yunanistan’ın argümanlarını, temelsiz tez ve siyasi telaffuzlarını tümüyle reddetmektedir.
-1923 Lozan ve 1947 Paris Barış Antlaşmalarının temel gayesi savaşı sonlandırmak, barışı tesis etmektir. Bu gayeye ulaşılmasında toprak/sınır düzenlemeleri, silahsızlandırma ile birlikte ele alınmıştır. Bunlar birbirinden ayrılamaz.
– Yunanistan milletlerarası hukuktaki sonların istikrarı ve nihailiği prensibini yanlış yorumlamaktadır. Bu prensip toprak rejimin bir ögesidir. Silahsızlandırma da bunun ayrılmaz modülüdür. Toprak rejimi bir bütün olarak daimi nitelik kazanır. Barış Andlaşmaları bir değil, bütün ögeleriyle (egemenlik-silahsızlandırma) birlikte değerlendirilmelidir.
-Limni ve Semadirek isimlerinin gayrı askeri statüsü devam etmektedir. Lozan 12. husus Doğu Ege Adalarını silahsızlandırılmaları kaydıyla Yunanistan’a bırakan 1914 kararını teyit etmiştir. Lozan 13. husus ve Lozan Boğazlar Kontratı 6.madde silahsızlandırmayı detaylandırmaktadır. 1936 Montrö Kontratı Türkiye’nin güvenliği içindir. Yunanistan’la ilgili bir karar yoktur. Türk yetkililerinin o periyottaki tabirleri ahdi yükümlülüğü ortadan kaldırmaz. Kaldı ki Yunan yetkililerin de aksi istikamette tabirleri vardır. Yükümlülükler lakin muahede ile kaldırılabilir. Yunanistan’ın 1960’lara kadar Limni ve Semadirek’i silahlandırmaması da adaların gayri askeri statüsünü devlet uygulamasıyla kabul ettiğini ortaya koymuştur.
-1947 Paris Barış Antlaşması statü yaratan mutabakat niteliğindedir. Türkiye’nin taraf olmaması Yunanistan’ı yükümlülüklerinden kurtarmaz. Milletlerarası mahkemelerin içtihadı da bunu teyit etmektedir.