Belirtiler kanserin evresi ilerledikçe ortaya çıkıyor
Rahim ağzı (serviks) kanseri gelişmemiş ülkelerde en sık görülen jinekolojik kanser iken,gelişmiş ülkelerde tarama testleri ve aşılamalar sayesinde 3. sıraya gerilemiştir. Rahim ağzı kanserinin erken evrelerinde belirtiler ekseriyetle besbelli değildir. Fakat hastalık ilerledikçe aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:
– Menopoz sonrası periyotta yahut cinsel bağlantı sırasında görülen kanama
– Cinsel bağ sırasında ağrı yahut rahatsızlık hissi
– Pelvik bölgede daima yahut süreksiz ağrı
– Kokulu, kanlı yahut renkli vajinal akıntı
Rutin jinekolojik muayenelerini ve tarama testlerini yaptırmayan bayanlarda sıklıkla olağandışı kanama ve makûs kokulu akıntı şikayetiyle tabibe başvurulmakta ve maalesef rahim ağzı kanseri ileri evrelerde saptanmaktadır. İleri evre hastalıklarda büyük cerrahiler, kemoterapi ve radyoterapi tedavileri gerekmekte ve bu süreç hastalar için birçok vakit hayli yıpratıcı olmaktadır. Hastalığın evresi ilerledikçe nüks riski de artmaktadır. Bu sebeple her kanser çeşidinde olduğu tarama testleri ve erken teşhis büyük değer taşımaktadır.
Tarama testleri büyük ehemmiyet taşıyor
Rahim ağzı kanseri taramasında 21 yaşından sonra ya da birinci cinsel ilgiden 3 yıl sonra başlamak üzere 30 yaşına kadar 3 yılda bir Pap Smear testi, 30 yaşından sonra ise 5 yılda bir Pap Smear ve yüksek riskli Human Papilloma Virus (HPV) DNA testi önerilmektedir. Bu tarama testlerinin emeli kanser öncesi lezyonlar olan CIN2 ve CIN3’ü saptamak ve kansere dönüşmeden evvel bu lezyonları içerecek formda rahim ağzını LEEP ya da konizasyon ismi verilen süreçle çıkarmak ve böylelikle kanseri önlemektir. Ülkemizde bu tarama testi aile hekimlikleri, Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM) be Toplum Sıhhati Merkezleri tarafından yaygın olarak yapılmaktadır. Böylelikle birçok bayan kanser öncesi basamakta yakalanmakta ve tedavi edilmektedir.
HPV aşıları kanser riskini azaltmada tesirli rol oynuyor
Rahim ağzı kanserini önlemede ikinci değerli araç ise HPV aşılarıdır. HPV aşıları, bilhassa serviks kanseri riskini azaltmada tesirli bir rol oynar. Zira serviks kanserinin büyük bir çoğunluğu HPV enfeksiyonlarına bağlı olarak gelişir. 9’lu HPV aşısı ülkemizde uygulanmaktadır. Birçok ülkede rutin aşılama programında yer alan bu aşı maalesef ülkemizde rutin aşılama programında yer almamaktadır. 9-26 yaş aralığındaki tüm kız çocuğu/kadın ve erkeğe önerilmektedir. 15 yaşına kadar 2 doz önerilirken, 15 yaş ve üzerinde toplam 3 doz aşı gerekmektedir. Hekimliğin ana vazifelerinden biri hastalıkları oluşmadan önlemektir. Bu sebeple rahim ağzı (serviks) kanseri tarama testleri ve HPV aşılarının kesinlikle yaptırılması gerekmektedir.