Memur emekliliğinde 2008’e takılanlar

Birgün müellifi Prof. Dr. Aziz Çelik, Ekim 2008 sonrası birinci defa memuriyete girenlerin eski-yeni memur ayrımcılığı nedeniyle büyük bir haksızlığa uğrayacağını belirtti. Tek çatı, norm ve standart birliği argümanıyla başlayan ıslahatların sonucunda 25 yıl sonra sistemin bir yamalı bohçaya döndüğünü kaydeden Çelik, yurttaşların bu karmaşa içinde haklarını anlamasının ve geleceği görmesinin imkansız olduğunu söz etti.

Çelik 5510 sayılı Kanunun eski ve yeni memurlar ortasında yaptığı ayrımcılığa dikkat çekti, “5510 sayılı kanuna nazaran Ekim 2008 sonrasında birinci kere memur olarak (4/1-c) sigortalı olanlar ‘yeni memur’, Ekim 2008 öncesi memur olarak sigortalı olanlar ‘eski memur’ olarak kabul ediliyor. Kanun elbette bu tabirleri kullanmıyor ancak ‘Ekim 2008’ ayrımı buna yol açıyor.” diye yazdı.

Çelik, “Eski-yeni memur ayrımcılığı aylıkları düşürüyor: Emeklilikte memuriyete takılanlar!” başlıklı yazısında memur emekliliklerindeki ayrımcılığa ait şöyle yazdı:

“5434 ile 5510 sayılı kanunlara tabi olanların prime temel yararları farklı hesaplanıyor. 5434’te ek gösterge sistemi var. 5510’da emeklilikte ek göstergenin pek kıymeti yok. Ayrıyeten makam, vazife ve temsil tazminatları 5434 sayılı kanun kapsamındakilerde emeklilikte hesaba katılırken 5510’da hesaba katılmıyor. Aylık bağlama oranları (ABO) 5534’te daha yüksekken 5510’da düşürüldü. 5510 sayılı kanunda yer alan prime temel çıkar (PEK) uygulaması 5434’teki emekli keseneğine temel aylık uygulamasına nazaran daha fazla hak kaybına yol açıyor.

Ekim 2008 sonrası işe giren ve 5510 sayılı Kanuna tabi memurların emekli aylıkları hesabında ortalama aylık prime temel yararları (PEK) temel alınacak. Bu sistem 5434 sayılı kanundan temelli olarak farklı ve memurlar ortasında emekli aylıklarında büyük fark yaratıyor. Daha yalın olarak tabir edecek olursam 5434 sayılı kanunda derece-kademe ve gösterge sistemine bağlı olarak memuriyetteki unvanınız, derece ve kademeniz ve kıdeminiz belirleyicidir. Örneğin 25 yıl kıdemli memur olmak yahut en az dört yıllık kıdemli profesör olmak emekli aylığınızın bağlanmasında kritik kıymete sahiptir. Lakin 5510’da işler büsbütün değişiyor. Ekim 2008 sonrası prime temel çıkarlarınız güncelleme katsayısı ile güncellenerek ve prim gün sayısına bölünüp 30 ile çarpılarak ortalama aylık yararınız bulunuyor ve sonra da aylık bağlama oranınız ile çarpılarak emekli aylığınız hesaplanıyor. Bu sistemde unvanınız, kademeniz ve dereceniz emekli aylığında asıllı bir rol oynamaz.

Bu nedenle 2008 sonrası memuriyete girenleri büyük bir şok bekliyor. Sistem değişikliği nedeniyle yeni memurların çalışma müddeti boyunca ödenen ortalama prime temel çıkarı büyük değer taşıyor. Son birkaç yıl yüksek bir memuriyette olmanızın ve yüksek maaş almanızın tesiri son derece sonlu.”

(ALINTI)

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir